Rado satovi

**Vladan Stevanovic** · 15.6.2008., 7:25

Rado je švajcarski proizvođač satova, sa sedištem u Lengnau-u u Švajcarskoj. Osnovan je 1917. godine kada je proizvodio samo mehanizme za satove. Godine 1957. je kompanija po prvi put lansirala svoju kolekciju satova pod imenom Rado. Model sata Rado Diastar Original, prvi sat na svetu koji se ne može ogrebati, je promovisan 1962. godine, a koji se još uvek proizvodi. Godine 1983. Rado postaje deo SMH grupe, koja je kasnije 1998. godine reimenovana u Swatch grupu.

Priču o proizvođaču satova Rado možemo započeti pričom o kompaniji Schlup & Co. koju su osnovala braća Fritz, Schlup, Ernst Schlup i Werner Schlup u gradu Lengnau u Švajcarskoj 1917. godine. Braća su se bavila časovničarstvom u porodičnoj kući sve do 1948. godine da bi onda na istom mestu napravili trospratnu zgradu. Godine 1947. sa svojih 28 godina života, oženivši jednu od svojih Schlup sestara u porodicu, a i u njihov posao ulazi gospodin po imenu Paul Luthi. Godine 1957. gospodin Luthi je u potpunosti preuzeo kontrolu nad kompanijom i te iste 1957. kompanija menja ime u Rado.

Stara i nova Rado zgrada

O samoj kompaniji Schlup & Co. malo se zna. Pre svega da je proizvodila mehanizme i delove za druge kompanije i juvelire koji su zatim te mehanizme i delove ugrađivali u svoje satove. Većina Schlup & Co. mehanizama nije potpisana imenom kompanije što dodatno otežava zaokruživanje priče o samoj kompaniji. Izvestan deo proizvodnje izvozili su u Severnu Ameriku.

Kako bi izašli iz anonimnosti i pre svega opstali u poslu, Schlup & Co. rešava da počne sa proizvodnjom sopstvenih satova tj. da od snabdevača postanu proizvođači gotovih proizvoda (satova). Godine 1954. odabrano je ime Exacto. Ubrzo se pojavio problem oko tog imena. Prema jednoj verziji u nekim zemljama bilo je zabranjeno davanje imena proizvodu kojim se upućuje na nivo kvaliteta (exact na engleskom znači tačan, čime se indirektno navodi na to da su satovi tačni što može i ne mora biti slučaj). Prema drugoj verziji, koja je možda i verovatnija, problem je bio u tome što je ime Exacto već bilo registrovano u SAD od strane kompanije Harman Watch Co. iz Njujorka. U tom slučaju pre ili kasnije sudski spor bio bi neminovan. Bilo kako bilo ime je moralo da se menja.

Kao što je već rečeno, 1957. godine kompanija menja ime u Rado. Prvi model kompanije Rado jeste Starliner (nema fotografija tog modela ali se od kasnijih izdanja Starliner-a vizuelno razlikuje po tome što nema logo u obliku sidra na brojčaniku). Godine 1958. Rado predstavlja model Green Horse (kasnije se pojavljuje i model Golden Horse, Silver Horse, Purple Horse). Jedna od pretpostavki je da je naziv Green Horse izabran zato što je konj simbol sreće u mnogim azijskim zemljama, a Azija je jedno od tržišta koje je Rado ciljao. Prema prikupljenim podacima pomenuti modeli imali su vodootpornost od 120 m iako nisu imali ušrafljujuće poklopce (pritiskom se žljebovi na poklopcu uklapaju - užljebljuju sa žljebovima na kućištu). Još jedan model koji je imao interesantan naziv jeste model Gazelle (gazela). Prema rečima kolekcionara i odličnih poznavaoca Rado kompanije ime Gazelle je izabrano zato što ona predstavlja simbol životnih izazova, nove ljubavi kao i brzine i opreznosti. U to vreme Azija, Bliski istok i Južna Amerika bila su značajna, ako ne i glavna, tržišta na kojima je kompanija nastupala, otuda takvi nazivi i simbolika.

Logo u vidu rotirajućeg sidra, po kome je kompanija postala prepoznatljiva, najverovatnije se pojavio ranih 60-tih. Kao što smo već i spomenuli, godine 1968. Rado ulazi u ASUAG konzorcijum da bi na kraju od 1998. godine bio u okviru u Svoč grupe (The Swatch Group).

Rado je takođe poznat tome što koristi materijale koji se ne mogu ogrebati. Dok druge kompanije koriste konvencionalne materijale kao što su zlato, čelik ili bronzu, Rado se opredelio za materijale budućnosti kao što su high-tech dijamant, high-tech lantan, safirni kristal, teški metali ili high-tech keramika.

Rado stvara takvu kombinaciju dizajna I materijala koja se ujedinjuje u perfektnu harmoniju i obezbeđuje dvostruku finkciju jednog časovnika, moderan komad nakita I funkcionalni pokazivač vremena.

Zvanična web adresa: www.rado.com

Tekst dopunio: Skydrummer